Czym jest działalność nierejestrowana i kto może ją prowadzić?

Działalność nierejestrowana to forma drobnej działalności zarobkowej, która pozwala osobom fizycznym na legalne osiąganie przychodów bez konieczności rejestracji firmy w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG). Aby móc skorzystać z tej uproszczonej formy działalności, nie można było prowadzić działalności gospodarczej w okresie ostatnich 60 miesięcy (czyli 5 lat). Jest to idealne rozwiązanie dla osób chcących przetestować swój pomysł na biznes, dorobić do pensji, czy sprzedawać rękodzieło, nie ponosząc od razu kosztów i biurokracji związanych z założeniem firmy.

Limit przychodu w działalności nierejestrowanej w 2025 roku

W roku 2025 obowiązuje konkretny limit przychodów, który pozwala na prowadzenie działalności w formie nierejestrowanej. Miesięczny limit przychodów wynosi 3499,50 zł. Przekroczenie tej kwoty w danym miesiącu oznacza, że od następnego dnia traktuje się taką działalność jako działalność gospodarczą. W takiej sytuacji osoba ją wykonująca ma 7 dni na zarejestrowanie firmy w CEIDG.

Nowe limity dochodów od 2025 roku

Warto zaznaczyć, że przepisy dotyczące działalności nierejestrowanej ulegną zmianie. Od 1 stycznia 2026 roku limit przychodów dla działalności nierejestrowanej będzie kwartalny. Wyniesie on 225% minimalnego wynagrodzenia, co w praktyce oznacza kwotę 10813,50 zł. Zmiana ta ma na celu dostosowanie przepisów do zmieniającej się sytuacji gospodarczej i ułatwienie prowadzenia mniejszych biznesów.

Działalność nierejestrowana podatek: obowiązki i rozliczenie

Podstawowym aspektem działalności nierejestrowanej, który interesuje wielu przedsiębiorców, jest kwestia podatków. Kluczowe jest zrozumienie, jak prawidłowo ustalić przychód i koszty oraz jak obliczyć należny podatek dochodowy.

Jak ustalić przychód i koszty w działalności nierejestrowej?

Podstawą do rozliczenia podatkowego jest ustalenie przychodu, czyli kwoty uzyskanej ze sprzedaży towarów lub usług. W przypadku działalności nierejestrowanej, koszty uzyskania przychodu można odliczyć w zeznaniu rocznym PIT-36, ale pod warunkiem ich udokumentowania, na przykład fakturami czy rachunkami. Należy również pamiętać o prowadzeniu uproszczonej ewidencji sprzedaży dla celów dowodowych i kontrolnych.

Jak obliczyć podatek dochodowy?

Przychody z działalności nierejestrowanej są traktowane jako przychody z 'innych źródeł’ i podlegają opodatkowaniu według skali podatkowej. Oznacza to, że podatnik rozlicza je w swoim rocznym zeznaniu podatkowym. Osoby prowadzące działalność nierejestrowaną nie płacą miesięcznych ani kwartalnych zaliczek na podatek dochodowy. Całość zobowiązania podatkowego regulowana jest w zeznaniu rocznym.

Działalność nierejestrowana a VAT i kasa fiskalna

Większość osób prowadzących działalność nierejestrowaną korzysta ze zwolnienia podmiotowego z VAT, ponieważ ich sprzedaż zazwyczaj nie przekracza rocznego limitu 200 tys. zł. W kwestii kasy fiskalnej, przepisy są takie same jak dla innych przedsiębiorców – obowiązek jej posiadania pojawia się po przekroczeniu określonych progów sprzedaży, zazwyczaj związanych z obsługą klientów indywidualnych.

Działalność nierejestrowana a ZUS i inne obowiązki

Oprócz kwestii podatkowych, ważne jest również zrozumienie wpływu działalności nierejestrowanej na ubezpieczenia społeczne oraz jakie inne obowiązki spoczywają na jej prowadzącym.

Działalność nierejestrowana a ZUS: kiedy płacimy składki?

Sytuacja z ZUS w działalności nierejestrowanej jest specyficzna. Sprzedaż towarów w ramach działalności nierejestrowanej nie rodzi obowiązku opłacania składek ZUS. Sytuacja zmienia się, gdy świadczymy usługi. Jeśli świadczy się usługi w ramach działalności nierejestrowanej, podlegającą składkom ZUS, kontrahent jest płatnikiem tych składek. Wyjątkiem są studenci do 26. roku życia, którzy nie podlegają składkom ZUS z tytułu umowy zlecenia, nawet jeśli wykonują ją w ramach działalności nierejestrowanej.

Obowiązki osób prowadzących działalność nierejestrowaną

Osoby prowadzące działalność nierejestrowaną mają kilka kluczowych obowiązków. Przede wszystkim muszą prowadzić uproszczoną ewidencję sprzedaży, co jest niezbędne do prawidłowego rozliczenia podatkowego. Ponadto, działalność nierejestrowana nie może obejmować branż wymagających specjalnych uprawnień, takich jak koncesje, licencje czy zezwolenia. Ważne jest również świadomość, że taka działalność może podlegać kontroli różnych urzędów, w tym urzędów skarbowych, Sanepidu, UOKiK czy UODO.

Praktyczne aspekty działalności nierejestrowanej

Prowadzenie działalności nierejestrowanej wiąże się z pewnymi praktycznymi kwestiami, które warto znać, aby uniknąć błędów.

Wystawianie rachunków i faktur

W przypadku działalności nierejestrowanej, na żądanie klienta należy wystawić rachunek lub fakturę. Taki dokument powinien zawierać podstawowe dane sprzedawcy, w tym jego imię i nazwisko. Jest to element formalny, który zapewnia przejrzystość transakcji i jest istotny dla klienta, jak i dla celów dowodowych w ewidencji sprzedaży.