HMS Queen Elizabeth: duma brytyjskiej floty

HMS Queen Elizabeth (R08) to niekwestionowana chluba i symbol nowoczesnej potęgi Royal Navy. Jako okręt wiodący klasy Queen Elizabeth, ten potężny lotniskowiec reprezentuje szczyt brytyjskich możliwości morskich, zdolny do projekcji siły na skalę globalną. Jego nazwa nawiązuje do bogatej historii brytyjskiej marynarki wojennej, a konkretnie do super-drednota z okresu I wojny światowej, który z kolei nosił imię królowej Elżbiety I. Nowy lotniskowiec przejął nie tylko zaszczytne miano, ale również herb ozdobiony Tudorowską różą oraz motto „Semper Eadem” („Zawsze taki sam”), symbolizujące niezmienność i trwałość wartości, które reprezentuje. Wejście HMS Queen Elizabeth do służby w 2020 roku, po oficjalnym oddaniu do użytku 7 grudnia 2017 roku, stanowiło przełomowy moment dla brytyjskiej obronności, przywracając Royal Navy zdolność do operowania z pokładu lotniskowca na niespotykaną dotąd skalę.

Historia i budowa lotniskowca

Geneza powstania HMS Queen Elizabeth sięga ambitnego programu modernizacji brytyjskiej floty, którego celem było stworzenie nowoczesnych lotniskowców zdolnych do przenoszenia najnowszych samolotów bojowych i wspierania globalnych operacji. Proces budowy tego majestatycznego okrętu rozpoczął się w 2009 roku. Konstrukcja była złożonym przedsięwzięciem, polegającym na montażu dziewięciu wielkich sekcji, które powstawały w sześciu różnych stoczniach na terenie całej Wielkiej Brytanii. Ten rozproszony model produkcji, choć wymagający koordynacji, pozwolił na zaangażowanie wielu brytyjskich przedsiębiorstw i specjalistów, co podkreślało narodowy charakter tego projektu. Kulminacyjnym momentem w historii budowy było chrztiny 4 lipca 2014 roku, gdzie matką chrzestną została Królowa Elżbieta II, która tradycyjnie rozbiła butelkę szkockiej whisky (z destylarni Bowmore) o dziób okrętu. Po procesie montażu i wyposażania, próby morskie rozpoczęły się w czerwcu 2017 roku, a oficjalne oddanie do służby nastąpiło pod koniec tego samego roku, z pełnym wejściem do służby w roku 2020. Cały program budowy dwóch lotniskowców klasy Queen Elizabeth pochłonął około 6,2 miliarda funtów, co czyni go jedną z największych inwestycji obronnych Wielkiej Brytanii w ostatnich dekadach.

Specyfikacja techniczna i napęd

HMS Queen Elizabeth to okręt imponujących rozmiarów, będący pływającą fortecą o długości 284 metrów i szerokości 39 metrów przy linii wodnej, która rozszerza się do 73 metrów na pokładzie lotniczym. Jego wyporność w pełni załadowanego stanu sięga około 65 000 ton, co czyni go jednym z największych okrętów nawodnych w historii brytyjskiej marynarki wojennej. Sercem tego kolosa jest zaawansowany zintegrowany system napędowy Rolls-Royce Integrated Electric Propulsion (IEP). Składa się on z dwóch turbin gazowych Rolls-Royce Marine o mocy 36 MW każda, które służą jako generatory prądu dla całego okrętu, oraz czterech silników Diesla o mocy 10 MW każdy. Taki układ zapewnia nie tylko imponującą prędkość maksymalną przekraczającą 25 węzłów (podczas prób osiągnięto nawet 32 węzły), ale także ogromny zasięg operacyjny wynoszący 10 000 mil morskich. Ta kombinacja mocy i efektywności pozwala HMS Queen Elizabeth na długotrwałe operacje w odległych rejonach świata bez konieczności częstego tankowania, co jest kluczowe dla globalnej projekcji siły.

Potencjał operacyjny i zadania

HMS Queen Elizabeth został zaprojektowany z myślą o wszechstronności operacyjnej, stanowiąc trzon nowoczesnych brytyjskich grup uderzeniowych lotniskowców (Carrier Strike Group). Jego głównym zadaniem jest projekcja siły na całym świecie, wspieranie operacji sojuszniczych oraz zapewnianie brytyjskiej obecności na kluczowych strategicznie akwenach. Okręt ten jest zdolny do prowadzenia szerokiego spektrum działań, od wsparcia działań wojennych, przez misje humanitarne, aż po demonstrację siły w czasach pokoju. Jego obecność na morzu stanowi silny sygnał zaangażowania Wielkiej Brytanii w utrzymanie globalnego bezpieczeństwa i stabilności.

Wykorzystanie F-35B i śmigłowców

Kluczowym elementem potencjału operacyjnego HMS Queen Elizabeth jest jego zdolność do przenoszenia i wspierania najnowocześniejszej floty samolotów F-35B Lightning II. Te zaawansowane myśliwce pokładowe, zdolne do pionowego startu i lądowania (V/STOL), stanowią trzon grupy powietrznej okrętu. Projekt lotniskowca przewiduje możliwość operowania z pokładu od 24 do nawet 36 maszyn F-35B, co zapewnia znaczącą przewagę powietrzną i zdolność do prowadzenia precyzyjnych uderzeń. Oprócz myśliwców, HMS Queen Elizabeth jest również przystosowany do operowania z różnorodnymi śmigłowcami, w tym maszynami wsparcia taktycznego i transportowymi. Co więcej, okręt może pomieścić 250 Królewskich Marines (Royal Marines) i zapewniać im wsparcie logistyczne, w tym transport dużych maszyn takich jak Chinook, co umożliwia przeprowadzanie skomplikowanych operacji desantowych i ekspedycyjnych.

Misje i ćwiczenia NATO

Od momentu wejścia do służby, HMS Queen Elizabeth aktywnie uczestniczy w licznych misjach i ćwiczeniach NATO, demonstracyjnie potwierdzając swoje zaangażowanie w obronność zbiorową Sojuszu. Okręt ten stanowi centralny element brytyjskiej grupy uderzeniowej lotniskowca (UK Carrier Strike Group), która regularnie bierze udział w manewrach mających na celu doskonalenie interoperacyjności z siłami sojuszniczymi. Jednym z kluczowych momentów było rozpoczęcie działań bojowych przeciwko ISIS w czerwcu 2021 roku w ramach operacji Inherent Resolve, gdzie HMS Queen Elizabeth wspierał działania koalicji. Wcześniej, w październiku 2018 roku, okręt odbył swoją pierwszą zagraniczną wizytę portową w Nowym Jorku, co było symbolicznym gestem pokazującym jego globalny zasięg i możliwości. Od stycznia 2021 roku HMS Queen Elizabeth pełni również zaszczytną rolę Okrętu Flagowego Floty (Fleet Flagship) Royal Navy, podkreślając jego znaczenie w strukturach obronnych Wielkiej Brytanii i NATO.

Konstrukcja i wyposażenie

Konstrukcja HMS Queen Elizabeth to majstersztyk inżynierii morskiej, łączący w sobie zaawansowane technologie z myślą o maksymalizacji efektywności operacyjnej i bezpieczeństwie załogi. Pokład lotniczy, choć pozbawiony katapult i liny hamującej, dzięki zastosowaniu samolotów V/STOL, jest w pełni funkcjonalny i umożliwia sprawne operacje lotnicze. Wnętrze okrętu zostało zaprojektowane z myślą o zapewnieniu komfortowych warunków dla licznej załogi, która może liczyć nawet do 1600 osób podczas pełnych misji.

Systemy uzbrojenia i ochrona

Choć główną siłą uderzeniową HMS Queen Elizabeth są samoloty pokładowe, sam okręt również dysponuje systemami obronnymi, które zapewniają mu ochronę przed zagrożeniami z powietrza, morza i podwodnymi. W skład jego podstawowego uzbrojenia wchodzą armaty morskie kalibru 30 mm, systemy obrony bliskiego zasięgu (CIWS) oraz możliwość przenoszenia pocisków rakietowych. Dodatkowo, okręt wyposażony jest w nowoczesne systemy walki elektronicznej i pasywne systemy obronne, które utrudniają wykrycie i atakowanie przez przeciwnika. Jego konstrukcja kadłuba zapewnia również znaczną odporność na uszkodzenia, a systemy przeciwpożarowe i ratunkowe są na najwyższym światowym poziomie.

Innowacyjne rozwiązania technologiczne

HMS Queen Elizabeth jest okrętem nasyconym innowacyjnymi rozwiązaniami technologicznymi, które wyznaczają nowe standardy w budownictwie okrętowym. Wspomniany już zintegrowany system napędowy Rolls-Royce IEP jest jednym z nich, zapewniając nie tylko moc i zasięg, ale także znaczną redukcję emisji spalin w porównaniu do tradycyjnych napędów. Nowoczesne systemy dowodzenia i kontroli, zaawansowane sensory oraz zintegrowane systemy zarządzania walką pozwalają na efektywne koordynowanie działań całej grupy uderzeniowej. Ponadto, projekt pokładu lotniczego z dwoma stanowiskami do startu i lądowania, a także nowoczesne systemy zarządzania ruchem lotniczym, umożliwiają prowadzenie ciągłych operacji z maksymalną wydajnością. Okręt został również zaprojektowany z myślą o przyszłych modernizacjach, co zapewnia jego długowieczność i zdolność do adaptacji do zmieniających się technologii i zagrożeń.

Znaczenie HMS Queen Elizabeth dla Royal Navy

HMS Queen Elizabeth to znacznie więcej niż tylko potężny okręt wojenny; to symbol odrodzenia brytyjskiej marynarki wojennej i jej powrotu do roli globalnego gracza na morzu. Jako okręt wiodący klasy, reprezentuje on przyszłość Royal Navy, zapewniając jej zdolność do projekcji siły i wpływu na arenie międzynarodowej przez wiele nadchodzących dekad. Jego budowa i wejście do służby stanowiły ogromną inwestycję w obronność narodową, podkreślając strategiczne znaczenie posiadania nowoczesnych lotniskowców.

Obecność HMS Queen Elizabeth na morzu pozwala Wielkiej Brytanii na niezależne prowadzenie operacji na całym świecie, a także na wzmocnienie pozycji w ramach sojuszy, takich jak NATO. Okręt ten umożliwia realizację ambitnych misji, od reagowania kryzysowego, przez wsparcie operacji bojowych, po demonstrację obecności w strategicznych regionach. Jego wszechstronność operacyjna, zdolność do przenoszenia najnowszych samolotów i śmigłowców, a także możliwość transportu sił ekspedycyjnych, czynią go niezwykle cennym zasobem dla Royal Navy. Wprowadzenie do służby HMS Queen Elizabeth i jego siostrzanej jednostki, HMS Prince of Wales, oznacza powrót Wielkiej Brytanii do elitarnego grona państw dysponujących flotami lotniskowców zdolnymi do globalnych operacji, co stanowi kluczowy element brytyjskiej strategii bezpieczeństwa i polityki zagranicznej.